Mensingeweer, Hervormde kerk

Discografie

Bronnen: Zie literatuurlijst

1696: Het orgel is oorspronkelijk gebouwd voor de hervormde kerk van Pieterburen. Voor de geschiedenis van voor 1900 zie Pieterburen.

1900: Rond 1900 was men in Pieterburen uitgekeken op het orgel en wilde men iets anders. Er moest maar een heel nieuw orgel komen. Het Schnitgerorgel ging naar Mensingeweer. Het werd door de kerkvoogden van Mensingeweer voor 400 gulden aangekocht. Maar zonder het loze rugpositief en de fraaie borstwering, want daar was men in Pieterburen te zeer aan gehecht. De overplaatsing werd verricht door W.K. Beukema, die ook een nieuwe windvoorziening maakte, bestaande uit een magazijnbalg met twee schepbalgen en een handpompinstallatie. Toen ook zal het potsierlijke bezemsteelfrontje zijn gemaakt dat meer tot rugdekking van de organist lijkt te dienen dan tot het ophouden van de schijn hier met een tweeklaviers orgel van doen te hebben, zoals in Pieterburen. Het massief houten pijpwerk ervan heeft hier wel een heel starre mensuur. Na de overplaatsing van het orgel van een grotere naar een kleinere kerk werd de totale klanksterkte niet aangepast. In zekere zin was dat al gebeurd in 1867 toen de Sexquialter en de Mixtuur van het plenum werden afgeroomd. De totaalklank van nu is nog steeds doordringend en bijna aan de luide kant.

1982: Het orgel wordt schoongemaakt en reparaties werden aan het pijpwerk verricht door de Fa. Gebr. van Vulpen. Het kreeg toen een Werckmeister-stemming.

1992: Plaatsing door de Fa. Mense Ruiter van een nieuwe windmachine.

1995: Herstel door Mense Ruiter van delen van het houtsnijwerk.

2010: Een restauratie door Mense Ruiter is inmiddels in gang.

 Dispositie: (S=Schnitger), H=Hinsz, L=Lohman

Nevenregister: Windlosser
Windvoorziening: magazijnbalg
Toonhoogte: een halve toon boven normaal
Stemming: Werckmeister lII

TOEKOMST
De toestand van het orgel is er de laatste jaren hard op achteruit gegaan. De lade, het windkanaal en de balg zijn inmiddels zo lek dat een goede bespeelbaarheid afhankelijk is van de luchtvochtigheid in het kerkgebouw. De Trompet is al jaren geheel onbruikbaar. Ingrijpen is dan ook bittere noodzaak geworden. Teneinde de instandhouding van het instrument te garanderen is in maart 1995 de Stichting tot behoud van het Arp Schnitger Orgel te Mensingeweer opgericht. Voorlopig richt deze stichting zich op een aanpak die verder verval van dit bijzondere instrument voorkomt en bereidt zij een restauratie voor die vooral herstel in technische zin omvat. De stichting beijvert zich het gebruik van het orgel in Mensingeweer voorlopig zeker te stellen. Het afgelopen jaar heeft de Groninger organist en adviseur Stef Tuinstra een rapport opgesteld. Afhankelijk van de financiële mogelijkheden zal een restauratie in drie fasen worden uitgevoerd. De eerste fase behelst het herstel van de windlade en de windvoorziening buiten de kas, de tweede fase de kas en de windvoorziening binnen alsmede het regeerwerk en de klaviatuur. In een derde fase zal het pijpwerk aan de beurt zijn. Zolang het instrument nog in Mensingeweer functioneert en dienst doet als begeleidingsinstrument wordt bij de laatste fase het pijpwerk gerestaureerd en niet gereconstrueerd. Aangezien de stichting niet binnen afzienbare termijn op overheidssubsidies kan rekenen, doet zij een dringend beroep op orgelliefhebbers, bedrijven en fondsen om door middel van financiële steun de genoemde gefaseerde restauratie mogelijk te maken.

Het adres van de stichting is: